Techniki, którymi posługuje się manipulant: 1. Flying monkeys

Narcyz i jego latające małpy
Latające małpy znamy przede wszystkim z opowieści „Czarnoksiężnik z krainy Oz” autorstwa Lymana Franka Bauma. Te skrzydlate stworzenia wysyłała zła czarownica, aby w jej imieniu dopuszczały się niecnych uczynków.
Termin ten funkcjonuje również w psychologii popularnej i obrazowo tłumaczy naukowe podejście, jakim jest triangulacja. Jednak o ile triangulacja definiuje, często celowe, włączanie w dany konflikt osoby trzeciej, na przykład w celach mediacyjnych lub terapeutycznych, o tyle latające małpy oznaczają charakterystyczne metody działania osób z zaburzeniem narcystycznym, które wykorzystują ludzi z zewnątrz związku do manipulowania partnerem. Dokładnie jak w przytoczonej na wstępie opowieści Bauma.

Ta metoda polega na angażowaniu i wciąganiu osób trzecich po to, aby kontrolować Ciebie, Twoje myśli, zachowania i emocje. Sprawić, byś zaczął w siebie wątpić. Manipulatorzy wezmą na świadka osoby trzecie, które poprą ich stanowisko, argumenty i twierdzenia, ponieważ zaczną im współczuć. Bardzo często osoby z zaburzeniem narcystycznym są w stanie szybko przedstawić szerokiemu gronu – rodzinie, znajomym lub pracownikom – własną wersję wydarzeń opartą na scenariuszu lub opinii, które sami wymyślili i nie mających nic wspólnego z prawdą. Narcyz robi to po to, by odizolować partnera od jego systemu wsparcia społecznego, wzbudzić w nim lęk i zburzyć poczucie bezpieczeństwa. Jeśli będziesz pod wpływem presji otoczenia, Twoje poczucie własnej wartości zacznie spadać, łatwiej będzie Tobą manipulować, a do tego nie będziesz miał zbyt wielu osób, do których będziesz mógł zwrócić się o pomoc -

Piotr Sinicki
Fundator, Prezes Zarządu oraz mentor Fundacji Liberos.
Zaangażowany w niesienie pomocy dzieciom i osobom dorosłym, które są wykorzystywane przez innych, doświadczają przemocy psychicznej i manipulacji. Pomaga im zrozumieć siebie oraz toksyczne relacje. Dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem. Wspiera edukację dzieci, rodziców, przedstawicieli prawa, sędziów i mediatorów.

– zwłaszcza jeśli będą latającymi małpami wierzącymi w wersję przedstawioną przez manipulatora. Zostaniesz sam, zdany na łaskę osoby toksycznej. Doprowadzony do sytuacji, w której czujesz, że nie masz innego wyjścia, tylko zrobić to, co manipulant chce. To jest pułapka, z której ciężko się wydostać, ale nie jest to niemożliwe.

Bardzo często osoba zaburzona, nakłaniając swoje „małpy”, manipuluje nimi, stosując dokładnie takie same techniki, jak w przypadku manipulacji ofiarą. Wciąga je, samemu kreując się na ofiarę i oczekując pomocy. Jeśli trzeba, wrzuci w poczucie winy, a rekompensata będzie się wiązać z przyjęciem punktu widzenia manipulatora.

Wmówi nieistniejące rzeczy, oczekując, że zaangażowana osoba razem z narcyzem zacznie deprymować i oskarżać ofiarę. Następnie zrobi tak samo bezpośrednio z nią, angażując w międzyczasie inne małpy – wspólnych znajomych, pozostałych członków rodziny, a nawet własne dzieci.

Latające małpy mogą też zostać zaangażowane do dwóch innych zadań. Pierwszy to przekazywanie partnerowi jak bardzo narcyz go „kocha”, przez co pomagają mu uzależniać od siebie ofiarę i utrudniają jej potencjalne odejście. Drugi cel jest taki, że małpy mogą zbierać informację na Twój temat. Jeśli uda Ci się odejść i odciąć osobę toksyczną, to bądź pewien, że od czasu do czasu odezwie się do Ciebie ktoś z bliskich, ktoś zaangażowany przez narcyza. Będzie pytał, co u Ciebie, czym się zajmujesz, z kim jesteś. Wszystko później zostanie przekazane manipulatorowi, dzięki czemu poczuje on, że znów ma kontrolę i władzę nad Tobą. Nierzadko też wykorzysta zdobytą wiedzę do niecnych celów.

Pamiętaj, że narcyz w głębi duszy tak naprawdę czuje się słabszy i gorszy od wszystkich.

Mając niskie poczucie własnej wartości, musi się ciągle dowartościowywać kosztem innych, aby jego iluzja, jaką tworzy przede wszystkim przed sobą, mogła trwać.

Należy zauważyć jeszcze jedną kwestię. Narcyz na swoich pośredników, podobnie jak na swoich partnerów, wybiera osoby pod pewnym względem do niego podobne: o zaniżonej wartości własnej osoby, nieasertywne, a przez to pragnące uwagi i łase na pochlebstwa. Takim osobom manipulant łatwiej może wmówić nieprawdę na czyjś temat, szczególnie kiedy posługuję się miłymi słowami, które potencjalna małpa lubi lub chciałaby na swój temat usłyszeć. Taka zmanipulowana małpa, która w zachowaniu jest podobna do osoby toksycznej, z radością będzie Ciebie niszczyć, aby we wspólnocie z narcyzem móc poczuć się lepszą.

Jak wspomniałem, osoba zaburzona może chcieć przeciągnąć na swoją stronę Twoich przyjaciół, rodzinę a nawet dzieci – przy czym trzeba pamiętać, że w zdrowej przyjaźni i relacji rodzinnej każdy powinien przyjść najpierw do Ciebie, by szczerze omówić zasłyszane od narcyza plotki lub przykre insynuacje i zweryfikować kłamstwa. A kłamstwa w rękach takiej osoby potrafią szybko przeistoczyć się w całą, ogromną kampanię.

W naszej fundacji zajmujemy się przypadkiem mężczyzny, który jest w trakcie rozwodu z osobą toksyczną. Doświadcza on ciągłych prób nastawiania jego własnych dzieci i najbliższych przeciwko niemu. Wszyscy znają szczegóły rozstania, oczywiście przedstawione w odpowiedni sposób. O rozstaniu dowiedzieli się od narcystycznej żony, zanim sam zdecydował się ich poinformować. Nie mógł przez to liczyć na wsparcie, a jego dzieci jak same mówią: „Nie mają pozwolenia matki na kochanie go, ani przebywanie razem z nim”.

Kobieta podczas całej kampanii oszczerstw kłamała, manipulowała, plotkowała i tworzyła historie o tym, jak została „skrzywdzona”. Usiłowała pokazać, jaka jest dobra, jak bardzo się starała czy próbowała ratować związek. Całą winę za niepowodzenie przerzuciła na mężczyznę. Na szczęście dzięki posiadanym dowodom może on – lub będzie kiedyś mógł – pokazać swoim dzieciom i bliskim, jak wyglądała prawda, do czego zdolna była posunąć się narcystyczna kobieta i na co sami muszą zwracać uwagę w kontaktach z nią, aby nie powielić jego błędu.

Gdyby ludzie nie oceniali od razu i tylko na podstawie wypowiedzi jednej osoby, jednocześnie zdobywając wiedzę od drugiej strony, to logiczne jest, że szybko powiązaliby wszystkie fakty i sami odkryli sprzeczności. Właśnie dlatego narcyz robi co może, aby doprowadzić do zerwania kontaktów pomiędzy nimi.

Najlepszym sposobem radzenia sobie z kampanią oszczerstw jest uważanie na swoje reakcje, trzymanie się faktów i posiadanie dowodów. Dodatkowo jest to też świetny test na nasze relacje i przyjaźnie z innymi ludźmi. Możemy zweryfikować, kto z naszego otoczenia jest wobec nas lojalny i nie poddaje się jednostronnej opinii manipulatora razem z innymi. To, na co liczy manipulator, angażując latające małpy, to osamotnienie drugiej osoby.

Ktoś pozostaje sam, bez kolegów, przyjaciół, a nawet bliskiej rodziny, i albo znajdzie w sobie siłę, aby samemu temu sprostać, albo podda się przytłaczającej większości. Wtedy staje się bardzo podatny na wszelkie manipulacje.

Co jeszcze możesz w takiej sytuacji zrobić?

Przede wszystkim odsuń od siebie osobę toksyczną, odetnij się od niej. Nie reaguj. Ignoruj docierające do Ciebie przekazy od narcyza i osób trzecich. Narcyzowi właśnie o to chodzi, abyś zaczął się tłumaczyć albo tracić kontrolę nad sobą. Każda Twoja reakcja na zagrania manipulatora będzie stopniowo ładować jego ego i poczucie kontroli. Pamiętaj, że osoba narcystyczna zawsze postępuje w ten sam sposób, według własnego scenariusza, który jest powtarzalny i, jeśli masz odpowiednią wiedzę, dość łatwy do zauważenia.
Jak najwcześniej zbieraj dowody, rób zdjęcia, nagrania, komunikuj ważne rzeczy poprzez e-mail, a nie przez telefon. Na pewno się przydadzą, jeśli nie teraz to w przyszłości.
Rozmawiaj z innymi, jeśli tylko masz pewność, że to Twoi prawdziwi przyjaciele. Jeżeli nie jesteś pewien, staraj się nie wchodzić w dyskusje i przekonywać ich.
Jeśli masz wątpliwości co do prawdziwych intencji bliskich osób, w żadnym wypadku nie dziel się informacjami na swój temat. Znajdź grupę wsparcia, gdzie będziesz mógł zostać wysłuchany i zrozumiany.
Nawiąż kontakt z naszą fundacją. Zacznij rozwijać siebie. Umów się na bezpłatną konsultację. Na prowadzonych przez nas warsztatach nauczysz się, jak rozpoznawać techniki działania charakterystyczne dla osób toksycznych i dowiesz się, jak się przed nimi bronić, nauczysz się odbudowywać swoje poczucie własnej wartości, dowiesz się, jak stać się bardziej asertywnym i stawiać granice. Wszystko po to, aby doskonale poradzić sobie w kolejnej konfrontacji z narcyzem, obronić siebie i swoich bliskich.